H Παγκόσμια Ημέρα Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου εορτάζεται στις 19 Μαίου και έχει ως κύριο στόχο της, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου στις ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του πεπτικού συστήματος. Ως Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΝΦΕ), χαρακτηρίζονται η Νόσος του Crohn και η Ελκώδης Κολίτιδα. Η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει κυρίως το παχύ έντερο και το ορθό ενώ η νόσος του Crohn μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε τμήμα του πεπτικού σωλήνα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι άνθρωποι που ζουν με τις δύο αυτές νόσους είναι περίπου 6,8 εκατομμύρια (2017). Για την Ελλάδα δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία αλλά υπολογίζεται ότι είναι περίπου 10.000 άνθρωποι. Η ασθένεια μπορεί να επηρεάσει άτομα κάθε ηλικίας αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι διαγιγνώσκονται με αυτή πριν την ηλικία των 30 ετών.
Τι είναι η ΙΦΝΕ;
Ο όρος «φλεγμονώδης νόσος του εντέρου» περιγράφει μια ομάδα διαταραχών στις οποίες το έντερο φλεγμένεται. Όταν υπάρχει σοβαρή φλεγμονή, η ασθένεια θεωρείται ενεργή και το άτομο εμφανίζει έξαρση των συμπτωμάτων. Όταν υπάρχει λιγότερη ή καθόλου φλεγμονή, το άτομο είναι συνήθως χωρίς συμπτώματα και η ασθένεια λέγεται ότι βρίσκεται σε ύφεση.
Τι προκαλεί την φλεγμονώδη νόσο του εντέρου;
Είναι μια ασθένεια με άγνωστη αιτία. Κάποιος παράγοντας ή ένας συνδυασμός παραγόντων – βακτήρια, ιοί, αντιγόνα – ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού ώστε να προκαλέσει φλεγμονώδη αντίδραση στον εντερικό σωλήνα. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι κάποιος συνδυασμός κληρονομικών, γενετικών ή / και περιβαλλοντικών παραγόντων μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη του ΙΦΝΕ.
Ποια είναι τα συμπτώματα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου;
Όπως και με άλλες χρόνιες ασθένειες, ένα άτομο με ΙΦΝΕ θα περάσει γενικά από περιόδους κατά τις οποίες η ασθένεια εκδηλώνεται και προκαλεί συμπτώματα. Θα ακολουθήσουν περίοδοι κατά τις οποίες τα συμπτώματα μειώνονται ή εξαφανίζονται και η καλή υγεία επιστρέφει. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και γενικά εξαρτώνται από το τμήμα του εντερικού σωλήνα. Περιλαμβάνουν κοιλιακές κράμπες και πόνος, διάρροια (μπορεί να είναι και αιματηρή), σοβαρή επείγουσα ανάγκη για εκκένωση εντέρου. Μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμα, πυρετό, απώλεια βάρους ή/και όρεξης, αναιμία λόγω απώλειας αίματος.
Υπάρχουν επιπλοκές που σχετίζονται με την ΙΦΝΕ;
Η ΙΦΝΕ πρέπει να αντιμετωπισθεί γιατί μπορεί να οδηγήσει σε πολλές και σοβαρές επιπλοκές του πεπτικού συστήματος, όπως:
- Έντονη εντερική αιμορραγία από τα έλκη
- Διάτρηση ή ρήξη του εντέρου
- Απόφραξη του εντέρου (ειλεός)
Η ΙΦΝΕ αυξάνει επίσης τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Μπορεί επίσης να επηρεάσει άλλα όργανα, όπως για παράδειγμα, κάποιος με ΙΦΝΕ μπορεί να έχει αρθρίτιδα, δερματικές και οφθαλμικές παθήσεις, διαταραχές του ήπατος κ.α. Από όλες τις επιπλοκές εκτός του πεπτικού, η αρθρίτιδα είναι η πιο κοινή. Οι επιπλοκές των αρθρώσεων, των ματιών και του δέρματος εμφανίζονται συχνά μαζί.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση πραγματοποιείται από γενικό χειρουργό ή γαστρεντερολόγο και βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς και σε παρακλινικές εξετάσεις, όπως είναι:
- Κολονοσκόπηση
- Γαστροσκόπηση
- Μαγνητική εντερογραφία
- Βιοψία
Ποια είναι η θεραπεία;
Η θεραπεία έχει στόχο την ύφεση της φλεγμονής και κατά συνέπεια την ύφεση των συμπτωμάτων, που σε μεγάλο βαθμό επηρεάζουν τον τρόπο ζωής του ασθενούς. Αρχικά η νόσος αντιμετωπίζεται με την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και την φαρμακευτική αγωγή ( κορτικοστεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανοσοκατασταλτικά και συχνά αντιβιοτικά), ενώ εφόσον δεν τεθεί σε ύφεση και παρουσιαστούν επιπλοκές, συστήνεται η χειρουργική επέμβαση.
