Ο σπλήνας (ή η σπλήνα) αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του λεμφικού ιστού του οργανισμού και βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της κοιλιάς. Η σπληνεκτομή όταν κριθεί αναγκαίο, γίνεται και με ελάχιστα επεμβατική τεχνική (λαπαροσκόπηση).
Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, ο σπλήνας θεωρούνταν ότι είναι ένα όργανο απαραίτητο για να απορροφά τις υγρές τροφές από το στομάχι. Τον 18ο αιώνα άρχισαν οι γιατροί να αντιλαμβάνονται την σπουδαιότητα του σπληνός και να συσχετίζουν τις λειτουργίες του με το ανοσολογικό και αιμοποιητικό σύστημα.
Το 1919 δύο χειρουργοί (Morris & Bullock) παρατήρησαν ότι η εκτομή του σπλήνα δεν οδηγεί σε θάνατο αλλά αυξάνει την ευπάθεια του οργανισμού σε λοιμώξεις.
Ο σπλήνας λειτουργεί ως «φίλτρο» στο σώμα μας. Είναι το πιο ευπαθές από τα όργανα της κοιλιάς σε ρήξεις από χτυπήματα, λόγω του λεπτού περιβλήματος του. Βοηθά στην άμυνα του σώματος ενάντια στους παθογόνους οργανισμούς, ενώ παράλληλα έχει και σημαντικό ρόλο στη διαδικασία καθαρισμού του αίματος.
Επίσης, ο σπλήνας βοηθά τον οργανισμό να αντιμετωπίσει ορισμένα είδη βακτηρίων που προκαλούν πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Έχει το μέγεθος γροθιάς (περίπου 10 εκατοστά) και θεωρείται πολύ σημαντικό όργανο. Προστατεύει από μολύνσεις και λοιμώξεις.
Παθήσεις
Οι παθήσεις του σπλήνα που μπορεί να οδηγήσουν σε σπληνεκτομή είναι:
- τραύμα: ένας σοβαρός τραυματισμός μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη του σπλήνα και να προκαλέσει εσωτερική αιμορραγία που μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
- αιματολογικές που προκαλούν με αύξηση του μεγέθους του σπλήνα.
-
- Σπληνομεγαλία: είναι η περίπτωση όπου το μέγεθος και το βάρος του σπλήνα αυξάνεται μη φυσιολογικά (διόγκωση του σπλήνα). Η σπληνομεγαλία μπορεί να προκληθεί από διάφορες καταστάσεις, όπως είναι η λοιμώδης μονοπυρήνωση, καρκίνος αίματος (π.χ. λευχαιμία), βακτηριακές λοιμώξεις, δευτεροπαθής καρκίνος, κύστεις ή αποστήματα (συνήθως λόγω βακτηριακής λοίμωξης) και ηπατικές νόσοι.
- Υπερσπληνισμός: σχετίζεται με την ύπαρξη σπληνομεγαλίας και αυξημένη καταστροφή των κυττάρων του αίματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ένδειξη κακοηθών νοσημάτων του αιμοποιητικού συστήματος, οπότε και είναι απαραίτητη η σπληνεκτομή.
- Καρκίνος στον σπλήνα: είναι σπάνιος τύπος καρκίνου και μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή μεταστατικός.
Σπληνεκτομή
Η σπληνεκτομή (χειρουργική αφαίρεση του σπλήνα) πραγματοποιείται σε περιπτώσεις διαφόρων αιματολογικών παθήσεων, καρκίνου ή σπληνομεγαλίας και καλόηθων όγκων (κύστεις, εχινόκοκκος κύστη). Σήμερα και για την σπληνεκτομή χρησιμοποιείται η λαπαροσκοπική μέθοδος που είναι λιγότερο επεμβατική, ασφαλής και γρήγορη.
Παρά το ότι ο σπλήνας παίζει σημαντικό ρόλο στις λειτουργίες του οργανισμού, ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει φυσιολογικά χωρίς αυτόν. Ωστόσο, οι άνθρωποι που έχουν κάνει σπληνεκτομή, είναι περισσότερο ευάλωτοι στις μολύνσεις και τις ασθένειες γι’ αυτό και κρίνεται σκόπιμο να χορηγούνται αντιβιώσεις και να γίνεται ο απαραίτητος εμβολιασμός για προφύλαξη από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Έχετε ερωτήσεις; Μιλήστε μας σήμερα!