Παχύ έντερο

Το παχύ έντερο αποτελεί το 1/5 του πεπτικού σωλήνα και είναι υπεύθυνο για την απορρόφηση, έκκριση και πέψη της τροφής. Αρκετά προβλήματα του παχέος εντέρου αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση.

Τι είναι το παχύ έντερο;

Είναι τμήμα του πεπτικού σωλήνα που ξεκινάει από το λεπτό έντερο και καταλήγει στον πρωκτό, με συνολικό μήκος 1,5 μ. περίπου και διάμετρο 5 έως 8 εκατοστά. Αποτελεί το ένα πέμπτο του συνολικού μήκους του πεπτικού σωλήνα και αποτελείται από το τυφλό με την σκωληκοειδή απόφυση, το ανιόν κόλον, το εγκάρσιο κόλον, το κατιόν κόλον, το σιγμοειδές,το ορθό και τον πρωκτό.

Οι λειτουργίες του είναι αυτή της απορρόφησης, της έκκρισης, και της πέψης. Το παχύ έντερο απορροφά κυρίως υγρά και ηλεκτρολύτες και λιγότερο λίπος, αμινοξέα και βιταμίνες σε σχέση με το λεπτό έντερο.

Ειλεός

Είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η προώθηση του περιεχόμενου του εντέρου. Μπορεί να είναι πλήρης ή μερική και χωρίζεται σε παραλυτικό ειλεό και αποφρακτικό ειλεό (μηχανικό κώλυμα).

Παραλυτικός ειλεός

Είναι η μείωση ή η πλήρης κατάργηση της κινητικότητας του εντέρου.

Αιτίες
Μία από τις πιο συχνές αιτίες, είναι η (αδρανοποίηση του εντέρου μετά από χειρουργική επέμβαση. Επίσης μπορεί να παρουσιαστεί μετά από γενικευμένη φλεγμονή της κοιλιακής χώρας (γενικευμένη περιτονίτιδα, παγκεατίτιδα, πυελονεφρίτιδα) όπως επίσης και λόγω διαφόρων άλλων παθολογιών όπως εγκεφαλική δυσλειτουργία, σήψη, ηλεκτρολυτικές διαταραχές (υποκαλιαιμία, υπονατριαιμία κ.α) παρατεταμένη κατάκλιση (μακροχρόνια παραμονή σε κρεβάτι), ισχαιμία (μείωση ή πλήρης απώλεια αιμάτωσης του εντέρου), παρενέργειες φαρμακευτικών σκευασμάτων κ.α.

Συμπτώματα
Έμετος, μετεωρισμός (διόγκωση της κοιλίας), λόξυγκας, αναστολή κοπράνων-αερίων (μη αποβολή αερίων-κοπράνων).

Θεραπεία
Αρχικά στέρηση τροφής και υγρών και αναπλήρωση αυτών δια μέσου ενδοφλέβιας χορήγησης και αντιμετώπιση του αιτιολογικού παράγοντα.

Αποφρακτικός ειλεός

Είναι η μηχανική απόφραξη του αυλού του εντέρου.

Αιτίες
Μπορεί να οφείλεται σε συμφύσεις (μη φυσιολογική συνένωση τμημάτων λεπτού ή παχέος εντέρου μεταξύ τους ή με το κοιλιακό τοίχωμα), νεοπλασίες, εσωτερικές κήλες, εγκολεασμός (τμήμα του εντέρου εισχωρεί εντός του αυλού του), συστροφή, φλεγμονώδεις νόσοι, αιματώματα κ.α.

Συμπτώματα
Κοιλιακό άλγος, μετεωρισμός (διόγκωση της κοιλίας), αναστολή κοπράνων-αερίων (μη αποβολή κοπράνων-αερίων), έμετος (ενδεχομένως και κοπρανώδης έμετος).

Θεραπεία
Αρχικά στέρηση τροφής και υγρών και αναπλήρωση αυτών δια μέσου ενδοφλέβιας χορήγησης. Αν δεν βελτιωθεί, τότε η χειρουργική επέμβαση είναι μονόδρομος.

Σε κάποιες περιπτώσεις ειλεού ( ισχαιμία μεσεντερίου, περίσφιξη, περιτονίτιδα, ολική απόφραξη με κίνδυνο διάτρησης εντέρου) ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί επειγόντως σε χειρουργική επέμβαση για την αποφυγή σημαντικότερων επιπλοκών οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή του.

Εκκολπώματα

Το εκκόλπωμα είναι σακοειδής προσεκβολή του τοιχώματος κοίλου σπλάχνου (οισοφάγος, στομάχι, λεπτό έντερο, παχύ έντερο) προς τα έξω. Παρουσιάζονται πιο συχνά στο σιγμοειδές (τμήμα του παχέος εντέρου) αλλά και σε όλο το μήκος του παχέος εντέρου

Συμπτώματα
Συνήθως είναι ασυπτωματικά εκτός από μερικές περιπτώσεις όπου μπορούν να παρουσιαστούν άτυπα συμπτώματα. Μπορούν να εμφανιστούν επιπλοκές όπως φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα) και αιμορραγία.

Θεραπεία
Όταν δεν εμφανίζονται συμπτώματα δεν είναι απαραίτητη οποιαδήποτε αγωγή πέρα από μία ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε δύσπεπτα στοιχεία ( λαχανικά-δημητριακά).

Εκκολπωματίτιδα

Είναι η φλεγμονή των εκκολπωμάτων. Εμφανίζεται πιο συχνά στα εκκολπώματα του σιγμοειδούς.

Συμπτώματα
Κοιλιακό άλγος σταδιακά επιδεινούμενο, πυρετός, διαταραχές κενώσεων (από δυσκοιλιότητα και διάρροια μέχρι ειλεό), αιμορραγία από το ορθό (αιματηρές κενώσεις η πρόσμιξη αίματος και βλέννας στα κόπρανα).

Θεραπεία
Αν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να είναι αρκετή και η αγωγή με αντιβιοτικά από του στόματος σε συνδυασμό με υδρική διατροφή. Σε περιπτώσεις έντονου άλγους και πυρετού μπορεί να είναι αναπόφευκτη η χορήγηση ενδοφλέβιας αντιβίωσης και η αυστηρή παρακολούθηση του ασθενούς εντός νοσηλευτικού ιδρύματος.

Η χειρουργική επέμβαση έχει θέση στην αντιμετώπιση της εκκολπωματίτιδας όταν παρουσιαστούν επιπλοκές (ενδοκοιλιακό απόστημα, διάτρηση-περιτονίτιδα, αποφρακτικός ειλεός, κ.α). Σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό προϋποθέσεις η επεμβατική ακτινολογία μπορεί να αντικαταστήσει την χειρουργική επέμβαση.

Εκκολπωματίτιδα: Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Συρίγγιο

Είναι η μη φυσιολογική επικοινωνία μεταξύ δύο ανατομικών δομών. Όσο αφορά το έντερο μπορεί να οφείλεται σε κάποια παθολογία αλλά στην πλειοψηφία παρουσιάζονται σαν επιπλοκή μετά από χειρουργικές επεμβάσεις , εκτεταμένες φλεγμονές η νεοπλασίες.

Θεραπεία
Όταν προκαλούν συμπτώματα,είναι η χειρουργική επέμβαση.

Συστροφή

Περιστροφή του παχέος εντέρου γύρω από τον άξονα του που έχει ως αποτέλεσμα την απόφραξη και ισχαιμία ( μείωση της αιμάτωσης) με καταστροφικές συνέπειες αν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Θεραπεία
Ενδοσκόπηση και χειρουργική επέμβαση.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου

Φλεγμονώδεις παθήσεις

Νόσος Crohn

Είναι μία φλεγμονώδης πάθηση του εντέρου που μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε τμήμα του λεπτού η παχέος εντέρου. Με μεγαλύτερη συχνότητα προσβάλει τον τελικό ειλεό (τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου) και το ανιόν (αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου). Η νόσος Crohn μπορεί να επηρεάσει και άλλα συστήματα πέρα από το γαστρεντερολογικό όπως τον οφθαλμό, τις αρθρώσεις, το δέρμα κ.α. Έτσι αυτή η νόσος μπορεί να εμφανιστεί και με άτυπα συμπτώματα που δεν αφορούν το πεπτικό σύστημα.

Αιτίες
Η αιτιολογία είναι ασαφής και φαίνεται ότι προκαλείται , σε άτομα με γενετική προδιάθεση, από αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανοσολογικών, βακτηριακών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Συμπτώματα
Διαρροϊκές κενώσεις συχνά βλεννο-αιματηρές, κοιλιακό άλγος, εμετός, απώλεια βάρους και συχνά συμπτώματα που μιμούνται την οξεία σκωληκοειδίτιδα. Συχνά μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές όπως διάτρηση και περιτονίτιδα, στένωση του εντερικού αυλού και κατά συνέπεια ειλεός, συρίγγια, ενδοκοιλιακά αποστήματα.

Θεραπεία
Η θεραπεία έχει στόχο την ύφεση της φλεγμονής και κατά συνέπεια την ύφεση των συμπτωμάτων, που σε μεγάλο βαθμό επηρεάζουν τον τρόπο ζωής του ασθενούς. Αρχικά η νόσος αντιμετωπίζεται με την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και την φαρμακευτική αγωγή ( κορτικοστεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανοσοκατασταλτικά και συχνά αντιβιοτικά).

Η χειρουργική επέμβαση έχει θέση στην θεραπεία αυτής της νόσου όταν η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με τη διατροφή δεν καταφέρουν να θέσουν σε ύφεση την νόσο. Έτσι κατά συνέπεια ο ασθενής οδηγείται στην χειρουργική αίθουσα όταν εμφανιστούν επιπλοκές όπως: ειλεός από στενώσεις-συμφύσεις, διάτρηση, μη αντιμετωπίσιμη (με φαρμακευτική αγωγή) εντερορραγία (αιματηρές κενώσεις), σήψη, συρίγγια.

Ελκώδης κολίτιδα

Είναι μία φλεγμονώδης πάθηση του εντέρου που προσβάλει αποκλειστικά το παχύ έντερο.

Αιτίες
Η ακριβής αιτία της νόσου δεν είναι ακόμη γνωστή αν και έχουν προταθεί αρκετοί αιτιολογικοί παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση (γονιδιακά σφάλματα), η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (αυτοάνοση νόσος), η διατροφή κ.α,

Συμπτώματα
Το χαρακτηριστικό αυτής της νόσου είναι ότι προσβάλει αρχικά το ορθό (τελικό τμήμα του παχέος εντέρου) και στη συνέχεια επεκτείνεται κεντρικότερα προς το αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου. Έτσι συχνά εκδηλώνεται ως διαρροϊκές κενώσεις με παρουσία αίματος, απώλεια αίματος από τον πρωκτό, κοιλιακό άλγος, αναιμία κ.α.

Όταν η ελκώδης κολίτιδα είναι σε πολύ οξεία φάση εμφανίζονται επίσης πυρετός, βαριά αναιμία και ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως επίσης και επικίνδυνες επιπλοκές όπως το τοξικό μεγάκολο, σήψη, shock.

Θεραπεία
Η θεραπεία έχει στόχο την ύφεση της φλεγμονής και κατά συνέπεια την ύφεση των συμπτωμάτων, που σε μεγάλο βαθμό επηρεάζουν τον τρόπο ζωής του ασθενούς. Δεν πρέπει να αγνοηθεί και η ψυχοθεραπεία η οποία είναι βοηθητική σε μακροχρόνιους ασθενείς. Αρχικά η νόσος αντιμετωπίζεται με την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και την φαρμακευτική αγωγή (κορτικοστεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανοσοκατασταλτικά και συχνά αντιβιοτικά).

Η χειρουργική επέμβαση έχει θέση στην θεραπεία αυτής της νόσου όταν η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με τη διατροφή δεν καταφέρουν να θέσουν σε ύφεση την νόσο. Έτσι κατά συνέπεια ο ασθενής οδηγείται στην χειρουργική αίθουσα όταν εμφανιστούν επιπλοκές όπως : ειλεός από στενώσεις-συμφύσεις, διάτρηση, μη αντιμετωπίσιμη (με φαρμακευτική αγωγή) εντερορραγία (αιματηρές κενώσεις), σήψη, συρίγγια.

Σε περιπτώσεις βαρείας μορφής οξείας φάσης της νόσου ( τοξικό μεγάκολο, βαρειά αναιμία, σήψη, shock) ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση.