4 μικροί αδένες που έχουν το μέγεθος της φακής και αξία αντίστροφη με το μέγεθός τους για τον ανθρώπινο οργανισμό. Εντοπίζονται στον λαιμό, πίσω συνήθως από το θυρεοειδή αδένα και ελέγχουν τα επίπεδα του ασβεστίου στον οργανισμό. Όπως και ο θυρεοειδής,  μπορεί να υπερλειτουργούν ή να υπολειτουργούν.

Τι είναι
Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι μικροί ενδοκρινικοί αδένες, βρίσκονται στον τράχηλο (λαιμός) και ειδικότερα  στο πίσω μέρος του θυρεοειδούς αδένα σε μεταβλητές θέσεις.

Eίναι υπεύθυνοι για την παραγωγή και έκκριση της  παραθυρεοειδικής ορμόνης ως απάντηση στα  χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, το οποίο παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση της ποσότητας ασβεστίου στο αίμα και μέσα στα οστά.

 

Παθήσεις παραθυρεοειδών αδένων

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός και ο υποπαραθυρεοειδισμός, που χαρακτηρίζονται από μεταβολές στα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα και στην αλλαγή του μεταβολισμού των οστών, είναι καταστάσεις είτε πλεονασματικού είτε ελλιπούς παραγωγής παραθορμόνης απο τους  παραθυρεοειδείς αδένες. Και οι δύο καταστάσεις χαρακτηρίζονται από τα συμπτώματά τους, τα οποία σχετίζονται με την περίσσεια ή την ανεπάρκεια της παραθυρεοειδικής ορμόνης στο αίμα.

Υπερπαραθυρεοειδισμός

Είναι μία παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα παραθυρεοειδικής ορμόνης που κυκλοφορεί στο αίμα είναι υψηλά και κατά συνέπεια και τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα θα έχουν συνεχώς ανοδική πορεία μέχρι να φτάσουν σε παθολογικά υψηλά επίπεδα.  Ο υπερθυρεοειδισμός χωρίζεται σε πρωτοπαθή, δευτεροπαθή και τριτοπαθή ανάλογα την αιτία που τον προκαλεί. 

Συμπτώματα
Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι  η νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά) που συνήθως εκδηλώνεται ως κολικός νεφρού (οξύς πόνος στην οσφυική χώρα με αντανάκλαση στην κοιλιακή χώρα).

Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνο στα οστά
• Αδυναμία
• Κατάθλιψη
• Σύγχυση
  Πολυουρία (αυξημένη ούρηση)
• Αφυδάτωση
• Οστεοπόρωση

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Προκαλείται συνήθως από έναν καλοήθη πολλαπλασιασμό των  κυττάρων του αδένα (αδένωμα-υπερπλασία) και σπάνια παρουσιάζεται στα πλαίσια του σύνδρομου MEN.  

Θεραπεία
Γενικά αντιμετωπίζεται με χειρουργική αφαίρεση του παθολογικού ή των παθολογικών παραθυρεοειδών αδένων.

Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Η χρόνια νεφρική νόσος μπορεί να οδηγήσει σε υπερπαραθυρεοειδισμό. Όταν χάνεται πάρα πολύ ασβέστιο απο την κακή λειτουργία των νεφρών, οι παραθυρεοειδείς αδένες εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες παραθορμόνης στην προσπάθεια να αντισταθμίσουν τα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα.

Τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Επίσης οι παραθυρεοειδείς αδένες μπορεί να παρουσιάσουν αύξηση του μεγέθους τους (υπερπλασία) σαν συνέπεια της μακροχρόνιας παρουσίας δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού.   Εάν αυτή η παθολογική κατάσταση παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο παραθυρεοειδής αδένας μπορεί να μην ανταποκρίνεται στα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα και να αρχίσει να απελευθερώνει αυτόνομα την παραθυρεοειδική ορμόνη. Αυτό είναι γνωστό ως τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός.

Θεραπεία
Η θεραπεία του τριτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού είναι η χειρουργική αφαίρεση 3 αδένων και το ½ του τέταρτου ή αφαίρεση και των τεσσάρων και αυτομεταμόσχευση του ενός σε ένα άλλο σημείο του σώματος εύκολα προσβάσιμο, όπως είναι το άνω άκρο.

Όσον αφορά στη θεραπεία του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, η χειρουργική επέμβαση έχει θέση όταν η φαρμακευτική αγωγή αποτύχει και ο ασθενής παρουσιάζει σταδιακή επιδείνωση. 

Υποπαραθυρεοειδισμός

Στον υποπαραθυρεοειδισμό εμφανίζεται χαμηλή παραγωγή παραθορμόνης και κατά συνέπεια χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα.

Αιτίες
Η συνηθέστερη αιτία του υποπαραθυρεοειδισμού είναι η βλάβη των αδένων μετά απο χειρουργείο θυρεοειδούς αδένα (θυρεοειδεκτομή) και μπορεί να είναι παροδική ή μόνιμη. Μπορεί να εμφανιστεί και στα πλαίσια σύνδρομου DiGeorge, οστεοδυστροφίας Albright (ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμός) κ.α.

Συμπτώματα
Μεταξύ των συμπτωμάτων μπορούν να εμφανιστούν:

• Μούδιασμα ή αίσθημα καψίματος στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών αλλά και στα χείλη
• Μυϊκοί πόνοι ή κράμπες-σπασμοί στους σκελετικούς μυς αλλά και στους σπλαχνικούς μυς (στομάχι, έντερο)
• Αναπνευστική δυσχέρεια (αν οι σπασμοί είναι ισχυροί και εκτεταμένοι)
• Κόπωση ή αδυναμία
• Τριχόπτωση
• Ξηρό και χοντρό δέρμα
• Εύθραυστα νύχια
• Κατάθλιψη ή άγχος κ.α.

Θεραπεία
Η θεραπεία του υποπαραθυρεοειδισμού είναι η φαρμακευτική αγωγή για την αποκατάσταση τον φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στο αίμα.

 

Διαβάστε ακόμα:

• Χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται
• Εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση  
• Πώς θα κλείσετε το ραντεβού σας και τι πρέπει να γνωρίζετε πριν έρθετε στο ιατρείο.